Türkiye Cumhuriyeti’nin Çekya Büyükelçisi ve KKTC sevdalısı Egemen Bağış bu haftaki videosunda 20 Temmuz KKTC Barış ve Özgürlük Bayramı vesilesiyle Prag’da mezarlarını ziyaret ettiği 5 Kıbrıs’lı Türk askerin hikayesini anlattı.

Bağış yazıtığı yazılı açıklamada şöyle dedi;

Prag’ın merkezinde, neredeyse her zaman önünden geçtiğimiz Prag 3’deki Olsanska Mezarlığı’nda bulunan  askeri bölümde, İngiliz Milletler Topluluğu’na ait mezarlıkta 5 Kıbrıs Türk’ü kardeşimiz de yatmakta. Biz de bu hafta 20 Temmuz Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Barış ve Özgürlük Bayramı vesilesiyle Prag’daki bu mezarları ziyaret ettik.

İkinci Dünya Savaşında Nazi Almanya’sına karşı savaşan İngiliz kuvvetlerine ait 268 asker ile 9 Polonyalı askerin yattığı bu mezarlıkta yatan askerlerin bazıları İngiliz hava kuvvetlerinin yaptığı hava saldırılarında düşen uçakların pilotları, askerlerin büyük çoğunluğunu ise, Çekoslovakya’nın sınır köylerinde Nazi ordusuna karşı savaşırken esir düşen askerler oluşturuyor. 

İşte bu zor şartlar altında esir kamplarında bulunan İngiliz milletler birliği ordusuna ait  askerlerden hayatını kaybedenler olmuş.

Bu askerler ve hava saldırılarında hayatını kaybeden askerler Çekya’nın dört bir yanındaki küçük 73 mezarlığa gömülürler. Bu mezarlar daha sonra bulunduklar yerlerden Prag3’deki Olsanska mezarlığına taşınırlar.

Mezarıkta toplamda 9’u Polonyalı olmak üzere 277 asker yatıyor. 17’si ise Kıbrıs alayından. Kıbrıs alayından vefat eden 17 askerden 5’i ise Türk.

Bu bile tarih boyunca adada Türk varlığının ve mesuliyet üstlenme konusunda Rumlar’dan hiç de geri kalmadıklarının ispatı. 

İlk mezarda yatan Türk askerinin adı Ali Vehbi Hasan olarak gözüküyor fakat Özgür kardeşimiz bu askerin Ali oğlu Hasan olduğunu iddia ediyor. Kıdemli Onbaşı rütbesine sahip asker, 9 Ekim 1943 tarihinde 35 yaşında iken hayatını kaybetmiş.

Baba adı Vehbi oğlu Ali, anne adı ise Mehmet kızı Hatice. Türk askeri evliymiş, eşinin adı ise Molla Emin kızı Ziynet.

Bir diğer asker ise Osman oğlu Salih. Er olan asker 40 yaşında iken 9 Mayıs 1943 tarihinde hayatını kaybetmiş. Şuan Kıbrıs Rum Kesimi’nde bulunan Anadiou yani Görmeli köyünden. Eşi ise Hüseyin kızı Dudu.

Diğer askerler ise 5 Eylül 1942 tarihinde hayatını kaybeden er Faik oğlu Hüseyin, 25 Ağustos 1941’de hayatını kaybeden er Ali oğlu Osman ve 17 Kasım 1941’de hayatını kaybeden er Hasan oğlu Bekir.

Bu kardeşlerimiz  o zamanlar adayı yöneten İngiliz milletler cemiyetinin vatandaşları. Osmanlı imparatorluğu için savaşmış olmasalar da burada görev bölgemizde yatan Türk askerleri. Onların hatırasına sahip çıkmak da göreviniz. Konuyu ilettiğim KKTC Cumhurbaşkanı Sayın Ersin Tatar beyefendi de çok duygulandı ve mezarlıktan fotoğraf ve video göndermemi istediler.

Biz de bugün askeri ataşemiz Sayın Yarbay Cem Tekin ile gelip mezarları başında duamızı ettik. Prag’a yolunuz düşerse sizlere de tavsiye ederim.

Ayrıca her dinden askerin yattığını bu mezarlığın çok iyi bakıldığını, iyi bir durumda olduğunu, saygı gösterildiğini müşahade ettik.

Kıbrıslı askerlerimizin mezar taşlarında Allah affedicidir ve Allahtan geldik ona döneceğiz gibi Arapça yazılar korunmuş. Hatta bir mezar taşında latin harfleri ile La ilahe illallah, muhammeden resulullah yaziyor.

Hakk’a yürümüş, ebediyete intikal etmiş tüm şehit ve ölülerimizi bu vesile ile bir kez daha rahmetle anıyoruz. Mekanları cennet olsun. Bu vesile ile tüm araştırmaları ve bu anlamlı bulguları için Özgür Öztürk kardeşimize bir kez daha teşekkür ediyorum.

Editör: TE Bilisim