Senem Görür Yücel / Lefkoşa
KKTC’nin 4. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, 2025 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından yeniden gündeme gelen müzakere sürecine ilişkin dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu. Akıncı, hem Annan Planı hem de Crans Montana sürecine atıf yaparak, “2004’te de 2017’de de masadan kalkan biz olmadık” dedi. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin “ilhak” çıkışına ise “Ada’da hiçbir karşılığı yoktur” sözleriyle yanıt verdi.
Crans Montana gecesi: Akıncı’dan ilk kez açıklanan detay
Yıllardır tartışılan Crans Montana’nın son gecesine ilişkin daha önce paylaşmadığı bir ayrıntıyı da açıklayan Akıncı, dönemin Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun kendisine özel bir bilgi aktardığını söyledi:
“Son görüşmeden sonra baş başa kaldık. Mevlüt Bey bana dedi ki: ‘Anastasiadis’in durumu bu. Bunu bırakıp seçim sonrası bakalım. Kendi halkına bunu kabul ettiremez. Daha sonra bizimle iki devletli çözümü konuşmaya hazır olacak.’”
Akıncı, bu değerlendirmeye o an itiraz ettiğini belirtti:
“Hemen ‘inanmayın’ dedim. Bu olmayacak. Hiçbir Kıbrıslı Rum lider bunu kendi halkına anlatamaz.”
Akıncı, kısa süre sonra Rum lider Anastasiadis’in “gevşek federasyon” açıklamalarıyla geri adım sinyali verdiğini, Rum tarafının 2017’de sonuç almaya niyetli olmadığını savundu.
“Çözümü engelleyen taraf biz değildik”
Akıncı, Kıbrıs Türk tarafının ve Türkiye’nin hem 2004’te hem de 2017’de çözüm yönünde hareket ettiğini vurguladı:
“2004 Annan Planı’nda da, 2017 Crans Montana’da da masadan kalkan taraf biz değildik. Çözümün önünde engel olan Türkiye değildi. Rum tarafı özellikle dönüşümlü başkanlık ve siyasi eşitlik konusunda iç kamuoyu baskısı yaşadı.”
Siyasi eşitlik konusundaki direnç nedeniyle müzakerelerin tıkandığını belirten Akıncı, Berlin buluşmasında yaşanan diplomatik gerilime de işaret etti:
“Türkiye yönetimi o dönem Berlin görüşmesinin olmasını istemedi. Ben kendi inisiyatifimle giderek o görüşmeyi yaptım.”
“Türkiye ile görüş ayrılıklarım oldu ama çözümü engelleyen Türkiye değildi”
Türkiye-KKTC ilişkilerindeki geçmiş kırılmalara da değinen Akıncı, demokrasi ve yönetim anlayışı konusunda Ankara ile farklı düşündüklerini hatırlattı:
“Demokrasi ve laik cumhuriyet anlayışımızın farklı olduğu gerçek. Ancak çözüm süreçlerinde engelleyici olan Türkiye değildi. Bu bir vakadır.”
“Kıbrıs meselesi siyasi irade işidir”
Müzakerelerin yeniden başlayıp başlamayacağına ilişkin Akıncı, sürecin tümüyle siyasi iradeye bağlı olduğunu söyledi:
“Siyasi irade olmazsa hiçbir süreç ilerlemez. Kıbrıs meselesi siyasi irade meselesidir. Hem iç talep hem dış dinamikler birlikte işlemediği sürece çözüm mümkün olmaz.”