Bağışıklama hizmeti, aşıyla önlenebilir hastalıkların ve hastalıklara bağlı ölümlerin önlenmesi açısından en önemli ve en maliyet etkili toplum sağlığı müdahalesi olarak kabul edilmekte olduğu çok defa dile getirmiştim. İşte tam da bu noktada günümüzde acı bir gerçek ortaya çıkıyor. Neredeyse birçok hayatları kurtaracak olan COVID-19 aşısına ulaşmak ne yazık ki hangi ülkede yaşadığınıza veyahut cebinizde ne kadar paranız olduğuna bakıyor. Peki, neden mi bunu söylüyorum? Dünya genelinde şu anda geliştirilmekte olan 169’dan fazla COVID-19 aşı adayı mevcut ve bunların henüz daha sadece 26’sı insanlar üzerinde deneme aşamasında bulunuyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ise salgına karşı küresel anlamda cevabı daha hızlı vermek adına bilim adamları, iş insanları ve küresel sağlık kuruluşlarıyla ciddi anlamda işbirliği içerisinde çalışmalarına devam etmektedir. Fakat hastalığa cevap verecek olan en güvenli ve etkili aşıyı işe Çin ve ABD’nin katılmayıp 172 ülkenin DSÖ’nün çağrısıyla katıldığı küresel aşı paylaştırma platformu olan COVAX ile tüm ülkelerdeki insanlara erişim sağlamak hedefinde. İngiltere’nin önde gelen yardım gruplarından biri olan Oxfam, geçtiğimiz günlerde dünya genelinde yaptığı araştırmayı kamuoyu ile paylaştı. Yapılan araştırmada, dünya nüfusunun %13’ünü temsil eden varlıklı ülkelerin yakın gelecekte insanlık adına umut olacak olan COVID-19 aşılarının yarısından fazlasını şu anda kendi ülkeleri için satın aldığını dile getirdi. Bunun ise dünya nüfusunun yaklaşık üçte ikisinin en az 2022’ye kadar aşı olmayacağı anlamına gelebileceğini dile getirdi. Günümüzde ilaç şirketleri ve aşı üreticileri şu anda FAZ III klinik denemelerinde bulunan sadece 5 aşı adayı olduğunu dile getirmekte. Oxfam bu beş aşının toplam dozunu 2,94 milyar insana yetecek olan 5,94 milyar doz olarak hesaplamış durumda. Bu hesaplamalar ise bizlere bir kez daha gösteriyor ki bireyler ilgili aşının kesinlikle iki dozuna ihtiyacı olacaktır. Şu an da ise ilgili aşıların 5,303 milyarı firmalarca tedarik anlaşmaları sonucunda ülkeler tarafından vatandaşlarına dağıtılmak üzere anlaşma sağlanmış durumunda. 2,7 milyardan fazla dozu (%51’inin) Avustralya, İngiltere, İsrail, Japonya, İsviçre ,ABD ve AB’de yer alan birçok ülkeler tarafından satın alındı. Geriye kalan 2,575milyar doz ise Hindistan, Bangladeş, Çin, Brezilya, Endonezya ve Meksika gibi özellikle sağlık ve alternatif tıp alanında gelişmekte olan ülkeler tarafından satın alınmış veyahut kendilerine söz verilmiş durumda. Kaldı ki beş aşının tümü onaylansa bile dünya genelinde şu anda yaklaşık üç milyar insan için yeterli olduğunu görüyoruz. Fakat madalyonun diğer yüzünü de unutmadan söylemeliyiz ki 5 aşının tamamının başarılı olması son derece düşük bir ihtimal olsa da dünya nüfusunun yaklaşık üçte ikisinin (%61) en az 2022 yılına kadar aşı olamayacağını gösteriyor. Dünya genelinde COVID-19 aşıların durumu ne yazık ki bu yönde… Peki , İkinci paragrafta ne demiştik ? “Neredeyse birçok hayatları kurtaracak olan COVID-19 aşısına ulaşmak ne yazık ki hangi ülkede yaşadığınıza veyahut cebinizde ne kadar paranız olduğuna bakıyor” Dr. Ecz. Umut Öksüz