Çiçek hastalığına karşı koruma sağlamak için geliştirilen ilk aşıdan günümüze iki yüzyıldan uzun bir süre geçmiştir. Geçen süreç içinde aşılar dünyayı güvenli hale getirmeye yardımcı oldu. Aşılar her yıl milyonlarca hayat kurtarıyor. Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2012 yılından beri tüm yaş grubundan insanın hastalıklara karşı korunması maksadıyla her yıl Nisan ayının son haftası “Aşı Haftası” olarak kutlanmaktadır. İçinde olduğumuz 2025 yılında aşı haftası 21 – 27 Nisan tarihlerine rastlamaktadır. Aşılanma etkisi ve düşük maaliyetiyle dikkat çeken en önemli sağlık müdahalelerinden birisidir.
Aşılar, 20'den fazla yaşamı tehdit eden hastalığı önlemek için mevcuttur ve insanların daha uzun, daha sağlıklı yaşamalarına yardımcı olur. Vücudunuzun doğal savunmalarıyla birlikte çalışarak koruma oluşturarak bir hastalığa yakalanma risklerini azaltırlar. Aşı olduğunuzda, bağışıklık sisteminiz yanıt verir.
Aşılama, aşıyla önlenebilir hastalıklara karşı korunmak için sahip olduğumuz en başarılı ve yaygın araçlardan biri olarak yaygın olarak kabul edilse de herkes bunlara aynı erişime sahip değildir. Bundan dolayı Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 2025 yılı için ortaya konulan tema ise “Herkes için Aşılama İnsanlık Açısından Mümkündür” olarak belirlenmiştir.
Aşılama, zararlı hastalıklarla karşılaşmadan önce sizi onlara karşı korumanın basit, güvenli ve etkili bir yoludur. Vücudunuzun doğal savunmalarını kullanarak belirli enfeksiyonlara karşı direnç oluşturur ve bağışıklık sisteminizi güçlendirir.
Aşılar, bağışıklık sisteminizi, tıpkı bir hastalığa maruz kaldığında yaptığı gibi, antikor üretmesi için eğitir. Ancak aşılar, virüsler veya bakteriler gibi yalnızca öldürülmüş veya zayıflatılmış mikrop formları içerdiğinden, hastalığa neden olmaz veya sizi komplikasyonları riskine sokmamaktadır.
Aşılar olmadan kızamık, menenjit, zatürre, tetanos ve çocuk felci gibi hastalıklardan kaynaklanan ciddi hastalık ve sakatlık riski altında kalmaktayız. Bu hastalıkların çoğu yaşamı tehdit edici olabilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü, yalnızca çocukluk aşılarının her yıl 4 milyondan fazla hayat kurtardığını tahmin etmektedir.
Bazı hastalıklar nadir hale gelmiş olsa da bunlara neden olan mikroplar dünyanın bazı veya tüm bölgelerinde mevcuttur. Günümüz dünyasında, bulaşıcı hastalıklar sınırları kolayca aşabilmekte ve korunmayan herkesi enfekte edebilmektedir.
Unutmayın ki aşı olmanın iki temel nedeni vardır; bunlar, kendimizi ve çevremizdekileri korumaktır.
Bakanlığımızın aşı listesinde bulunan aşılar ise şu şekildedir:
Hepatit B Aşısı: Doğumdan sonra, taburcu olmadan önce bütün yenidoğan bebeklere hepatit B aşısının ilk dozu yapılmalıdır. Hepatit B aşısının ikinci dozu 1. ayda yapılır, üçüncü dozu ise 6. ayda yapılmalıdır.
Karma Aşı (Difteri, Tetanoz, Asellüler Boğmaca, Hemofilus İnfluenza, İnaktif Polio Aşısı): Aşı 2, 4 , 6 ve 18. aylarda olmak üzere 4 doz yapılır. Bağışıklamanın rapel dozu 4 – 6 yaş arasındaki çocuklara yapılır.
Oral Polio (Çocuk Felci) Aşısı: Ülkemizde 6 ve18. aylarda yapılır.
Pnömokok Aşısı : Ülkemizde Konjuge pnömokok aşısı 2, 4 ve 12. aylarda
KKK (Kızamık, Kızamıkcık, Kabakulak Aşısı): İlk doz 12. ayda, ikinci dozu ise 4 – 6 yaş arasında yapılmalıdır.
Suçiçeği Aşısı : İlk doz 12. ayda yapılır. İkinci doz 4 – 6 yaş arasında tekrarlanmalıdır.
Hepatit A Aşısı : İlk dozu 18. ayda yapılan Hepatit A aşısının ikinci dozu 24. ayda tekrarlanmalıdır.
dT (Azaltılmış doz difteri ve tetanoz) Aşısı: Ülkemizde 10 yaşında çocuklara yapılır.
Ayrıca Sağlık Bakanlığı, HPV aşısının düzenli olarak yapılabilmesi için gerekli planlamayı tamamlamış olup, aşı bu yıl uygulanmaya başlanacaktır.
Bakanlığımıza bağlı Temel Sağlık Hizmetleri Dairesi altında hizmet vermekte olan Sağlık Merkezlerinde ve Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi altında hizmet vermekte olan Devlet Hastanelerinde çocukluk çağı aşıları ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Ülkemizde her eğitim ve öğretim yılı içerisinde ilkokul 1. ve 5. sınıf öğrencileri yönelik aşı kampanyası düzenlenmekte olup Temel Sağlık Hizmetleri Dairesi ekipleri tarafından okullara gidilerek çocuklarımızın eksik aşıları tamamlanmaktadır.
