Türkiye'de Almanya'ya bağlı olarak eğitim veren üç Alman okulu var. Ankara'nın da amacı Almanya'da okullar açmak ve bununla ilgili olarak yaklaşık altı aydır görüşmeler yapılıyor. Konu Alman kamuoyunun da en tartışmalı gündem maddelerinden biri durumunda.
Almanya'nın başka bir ülke ile eğitim ve okul hakkında anlaşma imzalamak için görüşmelerde bulunması aslında olağanüstü bir durum değil. Dünya çapında, Almanya dışında 140 Alman okulu halihazırda faaliyet gösteriyor. Öğrenciler bu okullarda Alman, uluslararası ve bulundukları ülkenin diplomalarını elde etme şansına sahip.
Buna karşı başka devletler de Almanya'da okullar açıp, aynı şekilde eğitim faaliyetinde bulunabiliyor. Bu bağlamda Almanya'nın yirmiden fazla ülke ile karşılıklı olarak imzaladığı anlaşma mevcut. Söz konusu okullar özellikle ailesi sık sık yer değiştirmek zorunda olan diplomat çocuklarının düzenli bir eğitim alabilmesi açısından önemli.
İzmir’deki sıkıntı
Ankara, İstanbul ve İzmir şehirlerinde birer tane olmak üzere, Türkiye'de de üç tane Alman okulu var. Ancak İzmir'deki okul, 2018 yılında Türk makamlarınca hukuki bir dayanağı olmadığı gerekçesiyle geçici bir süre kapatıldı. Almanya hükümeti yaşanan hukuki sorunun ortadan kaldırılması için geçen yılın yaz aylarından bu yana Ankara ile temas halinde. Almanya Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden Rainer Breul, "Mütekabiliyet esasına göre bir çerçeve anlaşması" imzalamak için müzakerelerin devam ettiğini duyurdu. Breul açıklamasında, "Konuya olan büyük ilgimizin arkasında, Türkiye'deki Alman okullarının faaliyetleri için hukuki temelin sağlanması yatıyor" ifadelerini de kullandı.
Ancak söz konusu anlaşma Türkiye'ye de, Almanya'da resmi Türk okulları açma hakkı sağlayacak. Bununla ilgili somut planlar da yapılmaya başlandı. Hatta okulların açılacağı olası merkezler arasında Türkiye kökenli nüfusun yoğun olduğu Berlin, Köln ve Frankfurt kentlerinin isimleri ön plana çıkıyor.
Belirleyici olan eyaletlerin kararı
Almanya ile Türkiye arasında ilgili bir anlaşmanın taslağı şu an, incelemeleri için federal eyaletlerin ilgili makamlarına sunulmuş durumda. Bu eyaletlerin eğitim bakanları, Almanya Kültür Bakanları Konferansı'nda bir araya gelerek ortak kararlar alabiliyor. Ancak her eyalet kendi eğitim yasasına sahip.
Şu bir gerçek ki, Almanya'da okul açan diğer ülkeler gibi Türkiye de devlet olarak doğrudan okul açıp işletmesini üstlenemez. Bunu özel statüdeki derneklerin yapması gerekiyor. Almanya'da halihazırda bu alanda faaliyet gösteren bir Türk-Alman derneği var: TÜDESB. Yaklaşık 25 yıldır var olan derneğin, tartışmalı Gülen cemaatine yakın olduğu iddia ediliyor. TÜDESB Berlin'de okul değil ama çocuk yuvaları işleten bir organizasyon.
